عوامل موثر بر ناباروری چیست؟
علل ناباروری در زنان چیست؟
علل ناباروری در مردان چیست؟
آیا درمانی برای ناباروری وجود دارد؟
در اصطلاح به عدم توانایی در باردار شدن بعد از یکسال نزدیکی و برقراری رابطه ی جنسی (بدون پیشگیری) را ناباروری می گویند. احتمال ناباروری زوجین به شرح زیر می باشد:
- در مردان: 40%
- در زنان: 40%
- در مرد و زن باهم: 10%
- عوامل ناشناخته ی منجر به بارداری: 10% (در این مورد طبق آزمایش های انجام شده زوج ها مشکلی در باروری ندارند ولی به دلالیل نامعلومی صاحب فرزند نمی شوند.
با افزایش آگاهی و دانش، روش های نوینی در عرصه ی پزشکی ابداع شده اند که حدود 65% از زوج های نابارور می توانند با استفاده از آن ها، بچه دار شوند.
در ادامه ی مطلب به علل موثر در ناباروری زنان و مردان می پردازیم. با ما همراه باشید.
علل ناباروری در زنان
عوامل موثر در ناباروری که توانایی بارداری زنان را تحت تاثیر قرار می دهند، عبارتند از:
- اختلال در تخمک گذاری
مشکلات مربوط به تخمک گذاری، بیشترین درصد ناباروری در زنان را به خود اختصاص داده است. به طوری که علت ناباروری در زنان حدود 39% اختلال تخمک گذاری، گزارش شده است.
یکی از عوامل موثر در داشتن لقاح موفقیت آمیز، تخمک گذاری می باشد. بنابراین با مختل شدن روند تخمک گذاری، لقاح صورت نمی گیرد. زنانی که تخمک گذاری ندارند و یا تخمک گذاری در آن ها نامنظم و یا کم می باشد، فاقد عادت ماهیانه (یا به صورت کاملا جزئی و نامنظم) می باشند.
به خاطر داشته باشید برخی از زنان با وجود داشتن دوره های قاعدگی منظم، دچار اختلال در تخمک گذاری هستند.
- اختلال در لوله های رحمی
لوله های رحمی در برخی از زنان به طول کامل و یا جزئی مسدود می باشد. به دنبال این امر مسیر رسیدن اسپرم به تخمک مختل می گردد و بارداری اتفاق نمی افتد. از جمله دلایلی که باعث گرفتگی لوله های رحمی می شوند عبارتند از:
- عفونت رحم
- سرطان دهانه رحم
- چسبندگی های ناشی از عمل جراحی (و یا به دنبال سابقه ی بارداری خارج از رحمی) و…
در کشورهای صنعتی و پیشرفته، شاهد شیوع بیماری های مختلف و عفونی دستگاه تولید مثل هستیم. اختلال در لوله های رحمی نیز علت 30% ناباروری در زنان را به خود اختصاص داده است.
- آندومتریوز
رشد غیر طبیعی بافت سنگفرشی رحم را در اصطلاح آندومتریوز می نامند. این امر منجر به بسته شدن لوله های رحمی و مختل شدن عمل تخمک گذاری خواهد شد.
حدود 13% از ناباروری در زنان به دلیل آندومتریوز می باشد و 70% زنان مبتلا به این عارضه نابارور هستند.
- وجود اختلالاتی در گردن رحم
ترشح نامنظم و بی کیفیت رحم، عفونت های این ناحیه و یا وجود تومورهای بدخیم و زخم های رحمی از جمله عواملی هستند که ناباروری در زنان را تحت تاثیر قرار می دهند.
- مشکلات سیستم ایمنی
اختلالات ایمونولوژیک نقش بسزایی در عدم باروری دارند. علت برخی از این اختلالات نامعلوم و بنابراین تشخیص بیماری و انتخاب راهکار درمانی دشوار می باشد.
به طور مثال در بدن برخی از زنان به دلیل اختلالات موجود در سیستم ایمنی بدن آن ها، پادتن هایی بر علیه اسپرم ساخته و ترشح می شود. این مواد باعث نابودی اسپرم ها و یا غیر فعال شدن آن ها می شوند.
همچنین لازم به ذکر است اختلالات ایمنی از جمله دلایل تاثیر گذار در سقط خود بخودی در برخی از آبستنی ها می باشند.
عوامل موثر در ناباروری مردان
عوامل مهمی که توانایی باروری مردان را کاهش می دهند عبارتند از:
- اختلالات اسپرمی
اسپرم ها در بیضه های مرد ساخته می شوند و به هنگام انزال از بدن او خارج می شوند. اختلالات زیر باعث کاهش توانایی بارداری فرد می شود:
- کاهش تولید اسپرم
- نابالغ بودن اسپرم ها
- اشکال غیر طبیعی اسپرم
- ناتوانی در حرکت (عدم حرکت مناسب اسپرم)
عواملی که می توانند ترشح، بلوغ، توانایی حرکت و یا شکل اسپرم ها را تحت تاثیر قرار دهند به شرح زیر می باشند:
- بیماری های عفونی
مانند اوریون؛ که می تواند باعث عفونت مجاری تناسلی و ملتهب شدن بیضه ها و یا از بین رفتن آن ها شود. 25% از مردانی که بعد از سن بلوغ به بیماری اوریون مبتلا می شوند؛ نابارور هستند.
- نوسانات و مشکلات هورمونی
حدود 2 تا 5 درصد ناباروری در مردان به علت مشکلات هورمونیک می باشد. به طور مثال: تولید و ترشح نامناسب هورمون های LH و FSH، ساخت و ترشح هورمون های مردانه؛ تستوسترون و همچنین تولید اسپرم را تحت تاثیر قرار می دهد.
- مشکلات ایمونولوژیک
برخی از مردان نسبت به اسپرم های خودشان آنتی بادی ترشح می کنند که این امر باعث کاهش تولید اسپرم، از بین رفتن آن ها و یا چسبیدن اسپرم ها به یکدیگر می شود.
- اختلالات ساختاری
بسته بودن مسیر خروج اسپرم (لوله های دفران، اپیدیدیم) از جمله عوامل مهم و تاثیرگذار در ناباروری می باشد. این اختلال به دلایلی اعم از:
ژنتیک، نقص مادرزادی، عفونت، التهاب های دستگاه ادراری-تناسلی و… اتفاق می افتد.
به خاطر داشته باشید واریکوسل در مردان نیز باعث متسع شدن عروق موجود در کیسه بیضه و کاهش کیفیت اسپرم ها می شود و باروری مرد را تحت تاثیر قرار می دهد.
- سایر عوامل
دلایلی مانند: ناتوانی جنسی و یا زود انزالی می توانند توانایی باروری مرد را مختل سازند.
کلام آخر
تشخیص عوامل موثر در ناباروری زنان به عهده ی دکتر زنان اصفهان می باشد. با مراجعه به مطب دکتر زنان معاینات لازم انجام و آزمایش های مورد نیاز تجویز می شود. بعد از انجام پروسه ی لازم علت ناباروری مشخص و راهکار های درمانی مورد نیاز، از سوی پزشک متخصص اتخاذ می گردد.
سایر مقالات ارائه شده:
